Бэлгийн замаар дамжих халдвар (БЗДХ)
Бэлгийн замаар дамжих халдвар (БЗДХ) нь аль хэдийн халдвар авсан хүнтэй бэлгийн харилцаанд орсон үед, хэрэв бэлгэвч эсвэл амны нийлэг хамгаалалт ашиглаагүй бол дамжиж болзошгүй халдвар юм. Үүнд үтрээний (бэлэг эрхтэн үтрээнд хийх), шулуун гэдсээр хийх (бэлэг эрхтэн шулуун гэдсэнд хийх) болон аман хавьтал (хөхөх, долоох, хамтрагчийн бэлэг эрхтнийг үнсэх) зэрэг үйлдлүүд орно. БЗДХ нь бэлгийн шингэнээр (үрийн шингэн эсвэл үтрээний шингэн), арьс-арьсны хүрэлцээ болон цусаар дамжиж болдог. БЗДХ нь бактери, вирус эсвэл шимэгчээр үүсдэг.
БЗДХ нь олон төрөл байх ба зонхилон тохиолдох өвчнүүдэд:
- Хламид
- Бэлгийн хомхой, үү
- Заг хүйтэн
- Элэгний В, С вирус
- ХДХВ
- Тэмбүү
- Трихомониаз, умдагны бөөс
Зарим бэлгийн замаар дамжих халдварыг (БЗДХ) эдгээж болдог бөгөөд бүх бэлгийн замын халдварыг эмчилж болно. БЗДХ-ыг эмчлэхгүй бол урт хугацааны эрүүл мэндийн ноцтой асуудал үүсгэж болно.
БЗДХ-ын төрлүүдийн талаар дэлгэрэнгүй мэдээлэл авахыг хүсвэл International Students Health Hub эсвэл Play Safe.сайтуудад зочлоорой.
БЗДХ-аас хэрхэн сэргийлэх вэ?
БЗДХ-аас сэргийлэх хамгийн зөв арга бол аюулгүй бэлгийн харилцаанд орох юм. Энэ нь ямар ч төрлийн бэлгийн харилцаанд орохдоо бэлгэвч эсвэл амны нийлэг хамгаалалтыг хэрэглэх явдал юм. Үүнд:
- Үтрээ
- Шулуун гэдэс
- Аман хавьтал
Бэлгэвч болон амны нийлэг хамгаалалт гэж юу вэ?
Бэлгэвч болон амны нийлэг хамгаалалт нь бэлгийн шингэн солилцохыг зогсоож, бэлгийн хамтрагчтайгаа арьс-арьс хүрэлцэхийг багасгадаг тул БЗХӨ-ыг дамжих эрсдэлийг бууруулдаг. Эдгээр хамгаалалтын аргууд дараах гурван төрөлтэй:
- Эрэгтэй (гадна) бэлгэвч нь бэлгийн эрхтэн дээр угладаг бөгөөд хамгийн өргөн хэрэглэгддэг
- Эмэгтэй (дотор) бэлгэвч нь үтрээний дотор хийдэг
- Амны нийлэг хамгаалалт нь ам болон үтрээ эсвэл шулуун гэдэсний хооронд аман бэлгийн харьцааны үед тавигддаг нийлэг хамгаалалт
Эрэгтэй бэлгэвчийг супермаркет, эмийн сан, шатахуун түгээх станц зэрэг олон газраас хялбархан худалдан авах боломжтой.
БЗДХ-ын үед ямар шинж тэмдэгүүд илрэх вэ?
Ихэнх БЗДХ нь шинж тэмдэг илрэхгүй ба заримдаа маш бүдэг байж болно. БЗДХ-тай холбоотой шинж тэмдгүүд халдварын төрлөөс хамааран өөр өөр байж болох бөгөөд дараах шинж тэмдгүүд багтаж болно:
- Бэлгийн хавьтал хийх болон шээх үед өвдөлт эсвэл таагүй мэдрэмж
- Бэлэг эрхтэн, шодой, төмсөг, шулуун гэдэсны амсар, өгзөг, гуя, амны эргэн тойрон дахь шарх, гүвдрүү, тууралт зэрэг шинж тэмдгүүд
- Эр бэлэг эрхтэн эсвэл үтрээний хэвийн бус ялгадас эсвэл цус гарах
- Төмсөг өвдөх эсвэл төмсөг хавдах
- Үтрээний дотор эсвэл эргэн тойронд загатнах
- Сарын тэмдэгний тогтворгүй байдал эсвэл бэлгийн хавьтлын дараа цус гарах
БЗДХ-ын шинж тэмдгүүдийн талаар дэлгэрэнгүй мэдээлэл авахыг хүсвэл healthdirect-д зочилно уу.
Та БЗДХ-тай болсон эсэхээ хэрхэн мэдэх вэ?
БЗДХ-тай болсон эсэхээ мэдэх ганц арга бол шинжилгээ өгөх юм. БЗДХ-ын шинжилгээ өгөхөд та заавал шинж тэмдэгтэй байх шаардлагагүй.
БЗДХ-ын шинжилгээг хэрхэн өгөх вэ?
Та БЗДХ-ын шинжилгээг харьяа өрхийн болон нөхөн үржихүйн эмнэлэгт өгөх боломжтой. БЗДХ-ын шинжилгээ нь хурдан мөн хялбар хийгддэг бөгөөд таны эрүүл мэндэд чухал үүрэгтэй. Халдварын төрлөөс хамааран шээс болон цусны дээж эсвэл арчдас авч шинжлэнэ. Хувь хүний шинжилгээний хариуг чандлан нууцладаг.
Танд тохиромжтой эмчийг олохыг хүсвэл healthdirect-т зочлох эсвэл NSW мужийн Бэлгийн Эрүүл Мэндийн Мэдээллийн 1800 451 624 дугаар руу залгаарай. Хэрэв та өөрийн хэлээр ярихыг илүүд үздэг бол 13 14 50 дугаарт Орчуулгын болон Орчуулгын Үйлчилгээ (TIS)-рүү залгаж, орчуулагчийн үнэгүй үйлчилгээг ашиглан SHIL-тэй холбож өгөхийг хүсэж болно.
Хэн шинжилгээ өгөх хэрэгтэй вэ?
Хэрэв та хамгаалалтгүй бэлгийн харьцаанд орсон бол (бэлгэвч эсвэл амны нийлэг хамгаалалт хэрэглээгүй), эсвэл бэлгийн харьцааны үед бэлгэвч урагдсан эсвэл сугарсан бол, эсвэл ямар нэгэн шинж тэмдэг илэрвэл БЗДХ-ын шинжилгээ өгөх хэрэгтэй.
Ихэнх БЗДХ ямар нэгэн шинж тэмдэг илэрдэггүй ба ялангуяа та шинэ хамтрагчтай болсон бол 6-12 сар тутамд тогтмол шинжилгээ өгч байх нь чухал.
БЗДХ нь таны бодож байгаагаас ч илүү түгээмэл тохиолддог. БЗДХ-ын шинжилгээ өгөх шаардлагатай эсэхийг шалгахын тулд эндээс ‘Play Safe’ тестийг үзэх эсвэл healthdirect-ийн Шинж тэмдгийн шалгагчид энд зочлоорой.
БЗДХ-ын үед ямар эмчилгээ хийдэг вэ?
Ихэнх БЗДХ нь хурдан, амархан эмчлэгддэг бөгөөд эмчилгээ нь халдварын төрлөөс хамаарна.
Антибиотикийг хламид, заг хүйтэн, тэмбүү зэрэг нянгаар үүсгэгддэг бэлгийн замын халдварыг эмчлэхэд ашигладаг. Гэхдээ антибиотик нь зөвхөн тухайн үеийн халдварт л үйлчилдэг тул ирээдүйн халдвараас сэргийлэхийн тулд бэлгэвч эсвэл амны нийлэг хамгаалалт хэрэглэх нь чухал юм.
Эмчилгээний антибиотикийн бүх тунг бүрэн дуусгаснаас хойш долоон хоногийн дараа дахин бэлгийн харьцаанд орж болно. Энэ хугацаанд эм бүрэн үйлчилж, ямар нэг шарх эсвэл гэмтэл бүрэн эдгэрсэн байх ёстой.
Бэлгийн замаар дамжих зарим вирусын халдварууд, тухайлбал бэлгийн герпес болон бэлгийн үү зэргийг антибиотикоор эмчлэх боломжгүй. Гэсэн хэдий ч халуурах, загатнах, өвдөлттэй цэврүү гарах зэрэг шинж тэмдгийг бууруулах эмчилгээ байдаг. Мөн элэгний В вирусын халдвар болон ХДХВ-ыг антибиотикоор эмчлэх боломжгүй ч, эрүүл байхад туслах эмчилгээ, эм бэлдмэлүүд бий.
For more information about treatment visit healthdirect.
Хэрэв таны БЗДХ-ын шинжилгээ эерэг гарвал, таны бэлгийн хамтрагч(ууд) ч мөн шинжилгээ өгч, шаардлагатай бол эмчилгээ хийлгэх боломжтой байхын тулд тэдэнд мэдэгдэх нь. Let Them Know бол таны өмнөөс эрсдэлд орсон хүмүүст нэрээ нууцлан мессеж эсвэл и-мэйлээр мэдэгдэх боломжтой үнэгүй үйлчилгээ юм.
ӨМНӨХ
