Ko e hepataitisi B

- Ko e hepataitisi B to mamafa (acute) 'oku 'uhinga 'oku mahina nai 'e 6 pea sai 'o ma'a 'a e vailasi. 'I he 'ene sai pe 'o ma'a kakato, pea 'e 'ikai leva ke nau toe puke 'i he hepataitisi B 'a mui ange pea 'e 'ikai foki ke nau lava 'o fakapipihi ki ha toe taha kehe.
Ko e mahaki tauhi (chronic)

- Ko e mahaki tauhi (chronic) 'aki leva 'a e hepataitisi B ko e taimi ia 'oku puke ai 'i he mahaki hepataitisi B 'o laka hake 'i he mahina 'e 6. Ko e mahaki tauhi 'aki ko ia 'a e hepataitisi B 'oku tupu leva ai 'a e maumau 'o e 'ate - selosisi (cirrhosis) pea mo e kanisa 'ate.
Ko e hepatitis B ‘oku lahi ‘i hotau ngaahi komiuniti. Ko e tokolahi taha ‘o e kakai ‘oku nau mo‘ua ‘i he mahaki ‘ate B ‘i ‘Aositelēliá na‘e fā‘ele‘i kinautolu ‘i he ngaahi fonua ‘oku lahi ‘aupito ai ‘a e mahaki ‘ate B. ‘I ‘Aositelelia, ‘oku laka hake he kakai ‘e toko 222,000 ‘oku nau ma’u ‘a e mahaki ‘ate B.Me ko e tokotaha ‘i he toko fā (27%) ‘oku nau ma’u ‘a e mahaki ‘ate B ‘oku ‘ikai ke nau ‘ilo ‘oku nau ma’u ia. Ko e ‘uhinga ‘ení he ‘oku ‘ikai nai ke nau ma‘u ha ngaahi faka‘ilonga, pe ‘e ‘osi ha ngaahi ta‘u lahi pea toki ‘asi mai ‘a e ngaahi faka‘ilongá.
Ko e hā ʻa e ngaahi fakaʻilonga ʻo e hepataitisi B?
Ko e tokolahi ‘oku ‘ikai pe ke nau ongo’i ‘enautolu ia ha fa’ahinga faka’ilonga ‘oku nau puke ‘i he hepataitisi B ‘i he kamata. Kapau ‘oku ‘asi ha ngaahi faka’ilonga, ‘oku fa’a mahina ia ‘e 2 ki he 3 pea toki ‘asi. Ko e ngaahi faka’ilonga ‘oku ala kau ki ai ‘a e:
Ko e ngaahi faka‘ilonga ‘o e hepatitis B fakatu‘utāmakí
langa kete
tu'uofi lanu fakapopo'uli
tokotoka kovi, lua, mole 'a e u'a kai ('ikai ongo'i fiekaia)
engeenga 'a e kili mo e kano'i mata (jaundice)
Ngaahi tuʻunga engeenga
Tā vaivaiia 'aupito
Ko e ngaahi fakafotunga ni ‘oku lava pe ke ‘asi pe ia ‘i he ngaahi ‘aho si’i pe ‘i ha ngaahi uike si’i pe pea ‘e toe lava pe ia ke sai pe ia te’eki ha ngaahi faito’o ‘e fai ki ai. Kai kehe, ‘oku ‘ikai ke ‘uhinga ‘eni ia kuo ‘osi mole ‘a e vailasi ia. Pehe foki neongo ‘e ‘ikai ke ‘asi ha ngaahi faka’ilonga ‘oku malava pe ‘a e ni’ihi ia ke nau mahaki tauhi ‘aki ‘a e hepataitisi B (taimi – loloa) ‘a ia ‘e fakatupu leva ha maumau lahi ‘o e ‘ate.
Hange pe koe hepataitisi to mamafa (acute), ‘oku malava pe ia kia kinautolu ‘oku nau mahaki tauhi ‘aki ‘a e hepataitisi B ke ‘ikai pe ke nau ongo’i ha fa’ahinga faka’ilonga. Ko e ni’ihi te nau ala lava ‘o ma’u ha ngaahi faka’ilonga keheange ‘o kau ki ai ‘a e:
Ko e ngaahi faka‘ilonga ‘o e mahaki ‘ate B tu‘uloá
langa kete 'i he tafa'aki to'omata'u 'o ho sino .
felangaaki, mo mamahi'ia pea mofi
loto hoha'a pe loto mafasia
ongo'i maha 'e lo'imata pea pakupaku mo e ngutu
tavaivaia pea palopalema 'a e mohe .
tokotoka kovi, lua, mole 'a e u'a kai ('ikai ongo'i fiekaia)
Kili engeenga mo e mata .
Mahaki suka
